Η οξεία προστατίτιδα είναι μία οξεία φλεγμονή του προστάτη που προκαλείται από μικρόβια (βακτηρίδια) και εμφανίζει κατά κανόνα υψηλό πυρετό και έντονα συμπτώματα. Προσβάλει συνήθως, αλλά όχι πάντα, νέους άνδρες.
ΑΙΤΙΑ
Η αιτία της οξείας προστατίτιδας είναι μικρόβια (βακτηρίδια). Το πιο συνηθισμένο μικρόβιο είναι το κολοβακτηρίδιο (E. Coli), σπανιότερα άλλα εντεροβακτηρίδια (πχ εντεροβακτηρίδιο, κλεμπψιέλλα κτλ) και ευκαιριακά η ψευδομονάδα.
Ο πιο συχνός τρόπος εισόδου στον προστάτη είναι διαμέσου της ουρήθρας ξεκινώντας από μίαλοίμωξη της βαλάνου του πέους (βαλανίτιδα), της ουρήθρας (ουρηθρίτιδα) ή της ουροδόχου κύστης (κυστίτιδα). Ένας δεύτερος δρόμος που οδηγεί σε λοίμωξη του προστάτη είναι διαμέσου των εκσπερματικών πόρων ξεκινώντας από μία λοίμωξη της επιδιδυμίδας (επιδιδυμίτιδα) ή από μία λοίμωξη των σπερματοδόχων κύστεων.
Μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να φτάσουν τα μικρόβια στον προστάτη είτε διαμέσου της κυκλοφορίας του αίματος από άλλες φλεγμονώδεις περιοχές είτε διαμέσου της λεμφικής κυκλοφορίας από φλεγμονές στην περιοχή του ορθού ή του πρωκτού. Επίσης, μετά από ουρολογικές επεμβάσεις όπως καθετηριασμός της κύστης, κυστεοσκόπηση ή βιοψία προστάτη μπορεί να προκληθεί οξεία προστατίτιδα.
Η έκθεση του προστάτη στα μικρόβια αρχίζει από την πρώτη φορά που κάνει σεξ ο άνδρας.
Ο γυναικείος κόλπος έχει μικρόβια κάτι που αποτελεί μια φυσιολογική κατάσταση για την γυναίκα. Κατά τη διάρκεια του σεξ, από το έξω στόμιο της ουρήθρας του πέους μπορούν να εισέλθουν μικρόβια από τον κόλπο της γυναίκας στον άνδρα το στόμιο της ουρήθρας του. Το πρώτο όργανο που θα συναντήσουν τα μικρόβια είναι ο προστάτης που σαν σφουγγάρισυγκρατεί τα μικρόβια στους πόρους του.
Ο προστάτης μαζεύει συνέχεια μικρόβια στη διάρκεια της ζωής του άνδρα που κάνει σεξ χωρίς προφυλακτικό. Με τα χρόνια, καταστρέφονται οι αδένες του από τα μικρόβια και δημιουργούνται περιοχές με φλεγμονές. Μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και απόστημα ήλιθίαση (πετραδάκια). Η πιθανότητα εμφάνισης προστατίτιδας είναι υψηλότερη σε νέους άνδρες ηλικίας 20-40 ετών που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και δεν χρησιμοποιούν προφυλάξεις.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Όταν ο προστάτης παρουσιάσει φλεγμονή, μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συμπτωμάτων. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της προστατίτιδας είναι:
· Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
· Συχνή και επείγουσα ούρηση
· Δύσκολη ή επώδυνη ούρηση
· Ούρηση τη νύχτα
· Πυρετό και ρίγη
· Γενικευμένο αίσθημα κακής υγείας
· Επώδυνη εκσπερμάτωση
· Αιματηρό σπέρμα
· Σεξουαλική δυσλειτουργία
· Πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης, στη λεκάνη ή το περίνεο
Τα συμπτώματα και τα φυσικά ευρήματα, είναι αρκετά για τη διάγνωση της προστατίτιδας στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά μερικές φορές, η προστατίτιδα μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, κυρίως επειδή τα σημεία και τα συμπτώματα, είναι παρόμοια και σε άλλες καταστάσεις. Η δακτυλική εξέταση του ορθού είναι μια πολύ καλή διαγνωστική μέθοδος, διότι ο οίδημα του προστάτη μπορεί να γίνει αισθητό με το δάχτυλο.
Επίσης, όταν ο προστάτης έχει φλεγμονή, το προστατικό υγρό θα πρέπει να περιέχει ένα μεγάλο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων. Η C αντιδρώσα πρωτεΐνη θα είναι αυξημένη.
Το ίδιο και η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών. Η καλλιέργεια του προστατικού υγρού μπορεί επίσης να δείξει κάποιο μικροοργανισμό. Το προστατικό υγρό λαμβάνεται με την ελαφρά συμπίεση του αδένα ή μέσω ψηλαφητικού μασάζ. Μετά την μικροβιολογική εξέταση ακολουθεί το διορθικό (ενδοσκοπικό) υπερηχογράφημα προστάτη (TRUS) , που δίνει όλες τις λεπτομέρειες.
Παρότι φλεγμονή του προστάτη μπορεί να αυξήσει στο αίμα τα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) δε φαίνεται ότι η προστατίτιδα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στο μέλλον (η άποψη αυτή πάντως μπορεί να μην είναι ορθή καθώς μια μελέτη έδειξε ότι η χρόνια προστατίτιδα ίσως αυξάνει την πιθανότητα για καρκίνο).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τη χρονική στιγμή της εκτίμησης του ασθενούς πρέπει να γίνει άμεση έναρξη εμπειρικής θεραπείας. Η αντιβιοτική θεραπεία θα επανεκτιμηθεί τη στιγμή που έχουμε διαθέσιμα τα αποτελέσματα της καλλιέργειας ούρων και του αντιβιογράμματος.
Ασθενείς με ήπια συμπτώματα μπορούν να πάρουν θεραπεία στο σπίτι. Αυτοί που είναισοβαρά άρρωστοι ή με πιθανή ουροσήψη χρειάζονται νοσηλεία και ενδοφλέβια αντιβίωση. Από τη στιγμή που οι ασθενείς απυρετούν μπορεί να συνεχίσουν με αντιβίωση από το στόμα βάση της καλλιέργειας. Η ελάχιστη διάρκεια θεραπείας είναι 4 εβδομάδες, παρόλα αυτά η βέλτιστη διάρκεια είναι οι 6 εβδομάδες εξ’ αιτίας της πιθανής ανθεκτικότητας των μικροοργανισμών.
Εάν ο πυρετός επιμένει μετά από 36 ώρες, η πιθανότητα προστατικού αποστήματος πρέπει να εκτιμηθεί και να γίνει απεικόνιση με αξονική τομογραφία ή διορθικό υπερηχογράφημα. Τα προστατικά αποστήματα χρειάζονται παροχέτευση. Ασθενείς οι οποίοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι και ειδικά αυτοί που έχουν μη ρυθμισμένο σακχαρώδη διαβήτη είναι πιο επιρρεπείς στο να πάθουν οξεία βακτηριακή προστατίτιδα ή/και προστατικό απόστημα.